Państwa/terytoria zależne: Indie, Nepal, Bhutan, Bangladesz, Sri Lanka, Malediwy
Szczepienia obowiązkowe
Od podróżnych udających się do Azji Południowej bezpośrednio z Europy nie są wymagane żadne szczepienia obowiązkowe.
Od osób przybywających do niektórych krajów w Azji Południowej z państw zagrożonych żółtą gorączką w Afryce i Ameryce Południowej wymagane jest szczepienie przeciwko tej chorobie.
Indie / Fot. FreeImages.com
Szczepienia zalecane
Przed każdym wyjazdem zagranicznym warto skonsultować z lekarzem wykonane w przeszłości szczepienia ochronne i w razie potrzeby uzupełnić je dawkami przypominającymi zapewniającymi wieloletnie utrzymywanie się odporności, a także szczepionkami rekomendowanymi w polskim Programie Szczepień Ochronnych, które nie zostały dotychczas podane.
Przed wyjazdem do Azji Południowej najczęściej zaleca się szczepienia przeciwko:
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu A
szczepienie zalecane u osób planujących wyjazd do tej części świata, niezależnie od długości i charakteru podróży; rekomendowane podróżnym udającym się do Azji Południowej, nawet jeśli planują pobyt w dobrych warunkach sanitarnych - wirusowemu zapaleniu wątroby typu B
zgodnie z polskim Programem Szczepień Ochronnych szczepienie zalecane jest u osób dorosłych wcześniej nieuodpornionych przeciwko tej chorobie - tężcowi i błonicy (krztuścowi)
szczepienie przypominające wskazane jest u dorosłych co 10 lat; zgodnie z polskim Programem Szczepień Ochronnych u wszystkich dorosłych zalecane są szczepienia przypominające przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi (niezależnie od planowanej podróży) - durowi brzusznemu
szczepienie zalecane u wyjeżdżających do tej części świata - poliomyelitis (chorobie Heinego i Medina)
u dorosłych zalecane jest szczepienie przypominające przed wyjazdem do większości krajów Azji Południowej (w zależności od aktualnej sytuacji epidemiologicznej)
W niektórych przypadkach zalecane są dodatkowe szczepienia przeciwko:
- wściekliźnie
szczepienie zalecane przede wszystkim u osób szczególnie narażonych na kontakt ze zwierzętami ze względu na charakter podróży (np. jazda rowerowa, zwiedzanie jaskiń, biwakowanie, trekking), zwłaszcza w rejonach wiejskich; zalecane u osób wyjeżdżających na długi czas do krajów dużego ryzyka, dzieci oraz osób udających się w rejony oddalone od placówek medycznych dysponujących możliwością profilaktyki wścieklizny po kontakcie z zakażonym zwierzęciem - cholerze
zalecane wyłącznie u osób szczególnie narażonych na zachorowanie: w przypadku wyjazdu w rejon dotknięty epidemią tej choroby, u podróżnych zagrożonych ze względu na charakter wyjazdu (np. praca w organizacjach pomocy humanitarnej walczących ze skutkami katastrof naturalnych) - japońskiemu zapaleniu mózgu
szczepienie zalecane u podróżnych planujących pobyt na terenach wiejskich zagrożonych regionów Azji Południowej, zwłaszcza jeśli charakter podróży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zakażenia (np. trekking, biwakowanie); wskazania do szczepienia zależą także od aktualnej sytuacji epidemiologicznej
Uwaga: szczepienie to nie zostało ujęte w polskim Programie Szczepień Ochronnych; w razie potrzeby szczepionkę trzeba sprowadzać do Polski z zagranicy lub wykonać szczepienie w rejonie docelowym
Uwaga! Wybór szczepień zalecanych przed podróżą zależy nie tylko od jej trasy, ale także od charakteru wyjazdu, jego terminu oraz bieżącej sytuacji epidemiologicznej i ewentualnych indywidualnych przeciwwskazań. W zależności od stanu zdrowia podróżnego i jego dotychczasowego uodpornienia lekarz może zalecić również inne szczepienia, niezależnie od celu zaplanowanej podróży (np. u osób przewlekle chorych).
Zalecenia te dotyczą zdrowych dorosłych osób zaszczepionych prawidłowo w dzieciństwie. U podróżnych z chorobami przewlekłymi, zaburzeniami odporności lub alergią, kobiet w ciąży oraz dzieci zwykle konieczne są szczególne środki profilaktyczne, dostosowane do indywidualnej sytuacji zdrowotnej.
Malaria
Malaria to niebezpieczna dla zdrowia i życia choroba pasożytnicza przenoszona przez komary. Stanowi główną zakaźną przyczynę zgonu osób podróżujących do tropiku. Nie istnieje szczepionka przeciwko malarii dostępna dla podróżnych.
Zagrożenie malarią występuje całorocznie w następujących państwach Azji Południowej: Indie, Nepal, Bhutan, Bangladesz i Sri Lanka. Ryzyko malarii dotyczy tylko niektórych regionów w poszczególnych krajach.
W celu ochrony przed malarią i innymi chorobami przenoszonymi przez komary podczas podróży podczas podróży w rejony zagrożone w Azji Południowej należy używać środków ochrony przed owadami: odpowiedniego ubrania ochronnego, repelentów i preparatów owadobójczych oraz moskitier lub innych zabezpieczeń miejsca noclegu.
W regionach zagrożonych malarią wskazane jest również profilaktyczne stosowanie leków przeciwmalarycznych. Dostępne w Polsce leki skuteczne w zapobieganiu malarii w Azji Południowej to atowakwon z proguanilem (preparat łączony) oraz doksycyklina. Inne leki zapobiegające malarii w tym regionie świata nie są zarejestrowane w Polsce. Wybór leku do profilaktyki malarii zależy od trasy podróży, ale także ewentualnych przeciwwskazań zdrowotnych oraz preferencji podróżnego.
Zakres szczepień i zalecenia dotyczące profilaktyki malarii należy ustalić indywidualnie przed podróżą podczas konsultacji lekarskiej w poradni medycyny podróży.
Inne zalecenia zdrowotne dla podróżnych
W celu zapobiegania chorobom zakaźnym oraz innym problemom zdrowotnym w krajach tropikalnych i rejonach o złych warunkach sanitarnych należy przestrzegać zasad bezpiecznego zachowania i profilaktyki w podróży. Podczas pobytu w Azji Południowej warto:
- przeznaczyć odpowiedni czas na aklimatyzację,
- stosować środki zabezpieczające przed promieniowaniem słonecznym (m.in. preparaty chroniące przed promieniowaniem ultrafioletowym o dużym współczynniku ochrony SPF),
- zapobiegać biegunce podróżnych i innym zakażeniom pokarmowym poprzez przestrzeganie higieny spożywania posiłków oraz wybór bezpiecznych pokarmów i napojów,
- stosować środki ochrony przed komarami, które w tym regionie świata przenoszą m.in. malarię i dengę,
- chronić się przed chorobami odzwierzęcymi, czyli unikać kontaktów ze zwierzętami, nie drażnić ich oraz jak najszybciej skontaktować się z placówką ochrony zdrowia w przypadku kontaktu ze zwierzęciem mogącym przenosić wściekliznę,
- unikać podróżowania pojazdami niespełniającymi standardów bezpieczeństwa oraz nocnych podróży lądowych i innych sytuacji grożących wypadkiem komunikacyjnym,
- unikać chorób przenoszonych drogą płciową, w tym zakażenia wirusem HIV, czyli nie podejmować przygodnych kontaktów seksualnych lub używać prezerwatywy,
- unikać sytuacji grożących chorobami pasożytniczymi, m.in. kąpieli w niepewnych zbiornikach śródlądowych (jeziora, stawy), chodzenia boso po ziemi,
- nie korzystać z usług kosmetycznych, fryzjerskich, akupunktury, tatuażu i innych zabiegów narażających na zakażenia przenoszone przez zanieczyszczone narzędzia kosmetyczne lub chirurgiczne,
- w razie potrzeby korzystać tylko z renomowanych placówek opieki zdrowotnej, zmienić trasę podróży w przypadku wystąpienia epidemii, katastrof naturalnych i innych wyjątkowych zagrożeń.
Konsultacja w poradni medycyny podróży
Przed wyjazdem do Azji Południowej warto skorzystać z konsultacji w poradni medycyny podróży, aby uzyskać bieżące informacje na temat sytuacji zdrowotnej w tym rejonie świata, a także szczegółowe zalecenia dotyczące szczepień ochronnych przed wyjazdem, zapobiegania malarii oraz pozostałych zasad profilaktyki i wyposażenia apteczki podróżnej. Optymalny czas na taką wizytę to co najmniej 6–8 tygodni przed podróżą. Na konsultację najlepiej zabrać podstawowe dane na temat planowanej podróży i stanu swojego zdrowia.
Wszystkim wyjeżdżającym do Azji Południowej zaleca się także wykupienie dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego. W zależności od charakteru planowanej podróży przydatne może być ubezpieczenie kosztów leczenia, ratownictwa lub transportu medycznego do kraju w przypadku poważnego zagrożenia zdrowia lub życia.
Wszystkie powyższe zalecenia ograniczają ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych w podróży i zwiększają bezpieczeństwo wyjazdu, nie zapewniają jednak całkowitej ochrony przed zachorowaniem, dlatego w przypadku wystąpienia niepokojących dolegliwości podczas pobytu w Azji Południowej lub po powrocie z podróży należy pilnie skontaktować się z lekarzem i poinformować go o pobycie za granicą. Dotyczy to zwłaszcza osób powracających z rejonów zagrożonych malarią, u których wystąpiła gorączka lub inne objawy chorobowe.